عدم تعلق قدرت خداوند به محالات ذاتی و وقوعی، در واقع هیچ گونه محدودیتی برای قدرت الهی به شمار نمیآیند زیرا این امور اصولا قابلیت ایجاد ندارندو لذا مادون مرتبهای قرار دارند كه قدرت به آن تعلق میپذیرد. پس فاعلیت خداوند تام است اما قابل كه محالات ذاتی و وقوعیاند قابلیت پذیرش فعل (یعنی ایجاد شدن) را ندارن مانند كوزهگری كه در عین بالاترین مهارت از آب كوزه سازد یا خیاطی از هوا لباس تهیه كند.
از دیرباز پرسشهایی معمّاگونه در باره قدرت خداوند مطرح کردهاند. پرسشها را به گونهای ساختهاند که هرگونه پاسخ مثبت و منفی به آنها، موجب انکار قدرت مطلق خداوند شود؛ مثلا اینکه آیا خدا میتواند سنگی بیافریند که نتواند آن را بردارد، یا آیا میتواند موجودی بیافریند که نتواند نابودش کند.
امّا پاسخی که متکلّمان به این معمّاها دادهاند، این است که قدرت خدا محدودیّت ندارد؛ ولی آن فرضها نیز محال عقلیاند و شدنی نیستند. تحقّق چنین فرضهایی مستلزم اجتماع نقیضین است؛ مثلا تحقّق اینکه خالق نتواند مخلوق را از میان بردارد، مستلزم این است که هم خالق باشد و هم نباشد؛ زیرا علّت بر همه شئون معلول سلطه دارد. [1]
در روایتی آمده است که کسی از امام علی (علیه السلام) پرسید: «آیا پروردگار تو میتواند جهان را در تخم مرغی جای دهد بی آنکه جهان کوچک شود یا تخم مرغ فراخ گردد؟» امام پاسخ داد: «خداوند عجز و ناتوانی ندارد؛ ولی آنچه تو خواستی، شدنی نیست.» [2]
[1] المیزان، ج۱۲، ص۳۰۵. | |
منبع کتاب فرهنگ شيعه، تاليف شده توسط جمعى از نويسندگان، ص۳۷۵-۳۷۶.. |
|
خداوند متعال در آیات 49 تا 51 سوره اسرا می فرماید:«وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَديداً (49)قُلْ كُونُوا حِجارَةً أَوْ حَديداً (50)أَوْ خَلْقاً مِمَّا يَكْبُرُ في صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُعيدُنا قُلِ الَّذي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ... الخ(51» در این آیات خداوند در مقابل شبهه منکرین معاد و کسانی که به خاطر پودر شدن و خاکستر شدن بدن انسان، به انکار معاد می پرداختند، می فرماید همان کسی که شما را اولین بار خلق کرد میتواند همین کار را دوباره انجام دهد.
http://ghodrat-e-elahee.blogfa.com